Hoewel NNPC een intern rechtsbijstandsteam heeft, doen wij regelmatig een beroep op advocatenkantoor DOCK Legal Experts. Mocht het tot een rechtszaak komen, dan is het prettig om er ‘mensen in toga’ bij te hebben. Wij voelen advocaten Marcel Verhagen en Ton Jumelet aan de tand over de nieuwste ontwikkelingen in het maritieme recht.
Marcel Verhagen is zijn hele werkzame leven al advocaat in het maritiem recht. In 2002 werd hij compagnon van Ton Jumelet, die zijn carrière begon bij Dutch P&I en daarna de advocatuur in ging. Samen specialiseren zij zich in transportrecht: zowel binnenvaart, zeevaart als offshore.
Wat is uw rol als advocaten voor NNPC?
Marcel: ‘Dat is tweeledig. Wij behandelen zaken voor leden, als het zich in Nederland afspeelt, en daarnaast verrichten we werkzaamheden voor NNPC zelf, zoals contracten en het screenen van polissen.’
Wat voor soort vraagstukken krijgt u binnen?
Ton: ‘Wijzigingen in de polisvoorwaarden bijvoorbeeld. Dekkingsvraagstukken. De vraag kan dan zijn of we die in de juiste context kunnen plaatsen.’
Marcel: ‘Maar bijvoorbeeld ook het opstellen van overeenkomsten of advies over bepaalde claims. Heel veel concreter kunnen we het helaas niet maken, als ik nu een voorbeeld zonder namen noem, weet iedereen in ons kleine wereldje direct over welke partijen het gaat.’
Waar ligt uw expertise in de P&I-wereld?
Marcel: ‘Wij voeren een algemene maritieme praktijk, met een focus op de vervoerder. Ton, volgens mij zit jij er al sinds 1990 in, toch?’
Ton: ‘Ongeveer. Wij behandelen alle vervoersgeschillen die zich voor kunnen doen. Vroeger had je veel zaken met ladingschade. Dat is, met name in Rotterdam, de afgelopen jaren wel wat afgenomen door de trend van “containerisatie”. Maar denk bijvoorbeeld aan chartergeschillen die voortvloeien uit bevrachting, sanctiechecks, schade aan schepen door aanvaring, letselschades en milieuschades. Alle zaken die P&I-gedekt zijn.’
Marcel: ‘Ons kantoor heeft een sterke focus op de reder, de vervoerder. Alle problemen die zulke partijen voor de voeten krijgen, behandelen wij. En niet alleen in het civiele recht, maar ook tuchtrecht en strafrecht.’
Ton: ‘Wij treden eigenlijk nooit op voor ladingbelanghebbenden. Je hebt, zeker in Nederland, een tweedeling.’
Kunt u die tweedeling uitleggen, waar komt dat door?
Ton: ‘Dat is puur strategie. Wij werken voor scheepseigenaren en bevrachtingskantoren. Stel dat we dan tegelijkertijd die partijen gaan aanspreken voor bijvoorbeeld ladingschade, dan vindt geen enkele maritieme verzekeraar dat erg leuk.’
Marcel: ‘Je ziet tegenwoordig ook wel kantoren die beide kanten van het spectrum behandelen, maar wij hebben er bewust voor gekozen dat niet te doen.’
Ton: ‘We vinden het trouwens ook gewoon veel leuker om voor rederijen en bevrachtingskantoren te werken.’
Kunt u ons iets vertellen over de aansprakelijkheidsrisico’s voor leden van NNPC?
Marcel: ‘Heb je even drie uur?’
Ton: ‘Wat denk ik interessant is voor leden die dit lezen zijn de vele wijzigingen in de regelgeving die momenteel plaatsvinden. Soms zijn dit ontwikkelingen op wereldschaal, soms op Europees niveau. Bijvoorbeeld milieuwetgeving, waarbij de uitstoot van CO2 erg actueel is. Daar adviseren we momenteel veel over, omdat het voor velen een onbekend terrein is met complexe regelgeving.’
Marcel: ‘Een andere grote verandering is dat vervoerskwesties vroeger grotendeels civielrechtelijk werden afgehandeld, dus tussen twee gelijke partijen. Maar tegenwoordig mengt de overheid zich er steeds meer mee door regels op te leggen. Daar krijg je als vervoerder steeds meer mee te maken.’
Dus de overheid wordt een alsmaar grotere stakeholder?
Ton: ‘Ja, en wat we ook zien is een verschuiving in hoe zaken worden aangepakt. Had je vroeger, zeg maar, een ordinaire aanvaring tussen twee schepen, dan ging je het hooguit hebben over wie verkeerd gevaren had en wat precies de schade was. Tegenwoordig zit daar bijna standaard een strafrechtelijk onderzoek aan vast. En sterker nog, ik zie ook zaken waar dat ook verder vervolgd wordt. Het wordt allemaal veel complexer.’
Heeft u daar als advocaat een mening over?
Marcel [grappend]: ‘Mogen we dat off the record zeggen?’
Ton: ‘Ik vind het heel moeilijk om daar een waardeoordeel aan te plakken. Wat ik erover zou kunnen zeggen: stel je hebt een aanvaring. Daar zit civielrechtelijk al niemand op te wachten. Je kunt daar ook tuchtrechtelijk voor worden aangesproken als kapitein, stuurman of WTK. Maar als er iets per ongeluk verkeerd gaat, om daar meteen het strafrecht op los te laten… Die ontwikkeling heeft grote gevolgen voor zeevarenden, vaak zijn dat slepende kwesties.’
Marcel: ‘De scheepvaart is niet anders dan andere industrieën. Als er bij een stuwadoor of productiebedrijf een arbeidsongeval is, dan komt de arbeidsinspectie ook kijken en eventueel de politie. Wat ik wél merk is dat het aan boord erg verschilt wie je op bezoek krijgt. Er zijn politieambtenaren die begrip hebben voor de positie van de kapitein, die snappen dat die misschien twaalf uur op de benen heeft gestaan. Dan nog verhoord worden na een incident heeft best impact. Soms wordt dat vergeten. Gelukkig zie ik dat het merendeel van de zaken goed wordt afgehandeld.’
Ton: ‘Wat ik niet handig vind, is dat er nu soms zaken op twee sporen uit worden gevoerd. Een vanuit het tuchtrecht, dat kijkt naar hoe een bemanningslid zich heeft gedragen, en een vanuit het strafrecht. Door die separate trajecten kan iemand zelfs dubbel gestraft worden.’
Marcel: ‘Er is een algemene tendens in de maatschappij dat alles steeds meer gejuridiseerd wordt, dat alles met schuld en boete wordt afgehandeld.’
Heeft u concrete tips voor NNPC-leden?
Marcel: ‘Liever te vroeg bellen dan te laat. Men is weleens terughoudend om contact op te nemen met juristen en gaat in plaats daarvan zelf handelen. Soms krijgen we een zaak op ons bord waarvan we denken: had twee dagen eerder gebeld, dan hadden we nog kunnen sturen.’
Ton: ‘NNPC heeft zelf een uitstekende claimsafdeling, dus normaal gesproken is dat het eerste aanspreekpunt.’
Marcel: ‘Ik zou nog een tip willen geven aan schippers voor de momenten dat de overheid aan boord komt. Overleg eerst eens goed met NNPC voordat je met mensen gaat praten. Daarmee wil ik de diensten niet hinderen, maar soms gebruiken ze een soort overvaltechniek en proberen ze je te verleiden om meteen te praten.’
Ton: ‘Voorbeeldje. De verbalisant vraagt aan de betrokkene, “Goh, wat denkt u dat er is gebeurd?” Vermoedens als deze worden in het proces-verbaal gezet, en dan is het heel lastig om daarop terug te komen. De toon is dan gezet. Beter om iets te zeggen als, “Weet ik niet, dat zal onderzoek moeten uitwijzen”. Het gebeurt ook dat een werknemer van de rederij wordt gebeld. Hier geldt hetzelfde. Mijn advies is om te zeggen, “Kunt u uw vragen per e-mail sturen? Dan komen wij er op terug.” ’
Marcel: ‘Eventjes overleggen met NNPC, of ons: wat zijn nu eigenlijk mijn rechten, mijn plichten? Dat scheelt een boel.’
Tot slot, u bent momenteel op zoek naar juridisch talent voor uw kantoor in Rotterdam. Waar moet een ambitieuze, wellicht jonge advocaat aan voldoen om bij u aan de slag te mogen?
Marcel: ‘Als je als beginnend of gevorderd advocaat op zoek bent naar een enerverende plek in een – dat vinden wij nog steeds – jong kantoor gericht op de vervoerderskant van P&I… Dan ben je bij ons aan het goede adres. Hier kun je redelijk snel zelfstandig gaan werken en ook je eigen praktijk opbouwen.’
Ton: ‘Wat ik belangrijker vind dan een cijferlijst met allemaal tienen, is of deze persoon affiniteit heeft met de scheepvaart.’
Marcel: ‘Je moet het leuk vinden als je een keer om 11 uur ‘s avonds gebeld wordt om direct aan boord te gaan om een probleem op te lossen. Of als je een keer een nacht moet doorhalen. Daar staat tegenover dat wij een klein bureau zijn met best veel vrijheid in hoe je de dingen aanpakt.’
Interesse om aan de slag te gaan bij DOCK Legal Experts?
Bezoek hun site om de openstaande vacatures te bekijken. Heeft u een juridische vraag over uw scheepsverzekering of een conflict over bijvoorbeeld opgelopen schade? Neemt u dan vooral tijdig contact met ons op. Bij NNPC kunnen wij u direct op de juiste manier verder helpen.